Bericht uit de commissie huisarbeid.

Genève, van onze correspondent ter plaatse, Bart Verstraeten, Wereldsolidariteit.


Vrijdag 5 juni 2010. De voltallige commissie “domestic work” buigt zich voor de eerste keer over de conclusies die de IAO heeft opgesteld op basis van de twee rapporten die ze eerder had opgemaakt over huishoudelijk werk in de wereld. Het eerste rapport gaf al een overzicht van de stand van zaken rond huishoudelijk werk wereldwijd. Het tweede rapport gaf een overzicht van waar de lidstaten en hun sociale partners naar toe willen.

Uit dat rapport bleek al snel dat een meerderheid van landen wel degelijk een conventie, aangevuld met een aanbeveling wil. Zo stond het dan ook geformuleerd in de conclusies, helemaal in het begin.

Aangezien zowel overheden als werkgevers en werknemers amendementen mogen indienen op die conclusies, werd het afwachten wie dat simpele zinnetje zou willen veranderen. Kort voor 13h00 bekende India kleur. Ze wil geen conventie aangevuld met een aanbeveling; een aanbeveling volstaat! India kreeg daarin meteen de steun van de werkgeversgroep. De werknemersgroep gaf resoluut te kennen dit amendement niet te steunen.

Op zo een moment moet men op zoek gaan naar wat andere overheden denken. Velen hadden zich de twee dagen ervoor al gezegd dat ze wilden gaan voor die conventie en aanbeveling. Goed voor de vele aanwezige vertegenwoordigers van vakbonden, sociale bewegingen en NGO’s. Maar nu kwam het uur van de waarheid, het moment waarop ze zich heel duidelijk zullen moeten uitspreken ofwel voor ofwel tegen het ene of andere voorstel.

Het werd 13h en dus tijd voor de lunchpauze. Ideaal om meteen een aantal overheidsdelegaties aan te spreken en hen aan te moedigen om tijdens de namiddagsessie hun eerdere beloftes hard te maken en het amendement van India niet te steunen. Brazilië, zonder twijfel de meest uitgesproken voorstander van een conventie en aanbeveling, stelde ons meteen gerust. De Verenigde Staten, een andere kolos in de Amerikas, had ook al tijdens haar openingsspeech duidelijk gemaakt dat er een nieuwe wind waait in Washington: de VS zijn een totale supporter van een degelijke conventie en aanbeveling, waarin zelfs maatregelen mogen opgenomen worden voor mensen zonder papieren en kinderen. Stel je voor! Dus ook bij de VS delegatie goed en geruststellend nieuws: “we will support the convention and the recommandation”. Snel nog gezocht naar Zuid Afrika, dat de coordinatie voor de Afrikaanse landen verzorgde. Ook daar hetzelfde nieuws. Bij Bangladesh vangen we echter bot: geen zin in een conventie. Op de vraag of het niet belangrijk was om miljoenen vrouwen en kinderen degelijke rechtsberscherming te geven, of ze dat niet verdienden: een kort knikje met het hoofd. Niet dus.

Tijdens het eten snel overleg met de voltallige delegatie en de taken verdelen. Thiru en Br. Varghese gaan op zoek naar Sri Lanka, Filippijnen en Indonesie. Bart gaat met Pia en Jeanne op zoek naar de EU. Aangekomen aan de zaal waar de EU haar coordinatievergaderingen houdt, geeft iemand van de Europese Commissie ons de kans om het hoofd van de EU coordinatie te ontmoeten. We maken hem meteen duidelijk wat we willen. Hij bedankte vriendelijk voor de boodschap en zei dat er een consensus bestaat binnen de EU groep om de conventie te steunen. En stilletjes voegde hij eraan toe: consensus betekent niet unanimiteit, er zijn wel degelijk een aantal landen gekant tegen de conventie.

Lunchpauze over, iedereen terug verzamelen geblazen in de vergaderzaal van de commissie. De voorzitster richt zich tot de overheden en vraagt hen of ze het amendement van India kunnen steunen. De meeste landen in Latijns-Amerika, de groep van Afrikaanse landen, de VS spreken duidelijke taal: we steunen het voorstel niet. Bangladesh en de landen van de Gulf Cooperation Council (landen uit het Midden Oosten) steunen het voorstel dan weer wel.

Volgens de werkgevers redenen genoeg om een stemming af te dwingen. Stemmingen nemen niet dikwijls plaats op de arbeidsconferentie, het is de normale gang van zaken om met een consensus tot een goed resultaat te komen. Eigenlijk had de voorzitster het initiatief moeten nemen om met de respectieve groepen tot een consensus te komen, omdat er zich toch een duidelijke meerderheid aftekende die gekant was tegen het voorstel van India.

Maar dat initiatief werd niet genomen en dus kwam het tot een stemming. Sommige landen vroegen wel nog om een kort uitstel van 15 minuten zodat iedereen zich degelijk kan voorbereiden op de stemming. Een goed voorstel, want niet iedereen had duidelijk door waarover er precies moest gestemd worden. Dus van die tijd opnieuw dankbaar gebruik gemaakt om verschillende overheden duidelijk te maken dat de stelling die ter stemming voorlag de volgende was:

“De nieuwe international arbeidsnorm zou de vorm van een aanbeveling moeten aannemen”.

Gevolg: wie een conventie wil, moest dit voorstel wegstemmen. En dat was niet voor iedereen even duidelijk, dus die extra tijd kwam ons goed uit. Bij een aantal overheden was nog niet duidelijk wat ze eigenlijk het liefst wilden: Tsjaad, Senegal en de Maldiven. China wou aanvankelijk ook enkel een aanbeveling maar tijdens ons korte gesprek werd het duidelijk dat er een kentering was, dat maakte de Chinese vakbondsvertegenwoordiger me duidelijk met zijn bemoedigende knipoog. Binnen de EU moest nu ook iedereen kleur bekennen en zo werd duidelijk dat de dwarsliggers eigenlijk Nederland en het Verenigd Koninkrijk waren. Dus sprak Pia haar Nederlandse collega’s aan om met hun overheidsvertegenwoordiger te gaan praten. En zelf sprak ze nog kort met onze Belgische vertegenwoordiger. Thiru slaagde er nog in om Sri Lanka en de Filippijnen te spreken. Samen met Carmen en Marcos gaven we nog stemadvies aan Chili, Mexico enVenezuela.

En dan de stemronde: de spanning stijgt. Elk land wordt individueel opgeroepen. Balans: een meerderheid spreekt zich uit tegen het voorstel. Da’s al een groep gewonnen. Dan de werkgevers: iedereen voor het voorstel. Te verwachten. En dan de werknemers: iedereen tegen. Te verwachten. Het wordt dan nog even wachten op het finale resultaat. En jawel, de voorstanders van de conventie winnen het pleit – het voorstel is officieel weggestemd. Een golf van vreugde rolt door de zaal, opluchting op de banken van de werknemers, sociale bewegingen en NGO’s en bij heel wat landen. De zitting wordt gesloten, en wij...tja, wij waren dolgelukkig. De eerste slag is binnen!


Het is in de zaal niet toegelaten om te applaudiseren. Meteen nadat de uitslag van de stemming werd meegedeeld is er luid applaus op de werknemersbanken en bij de regeringen. Ook de twee Belgen op de eerste rij kunnen het niet laten.