De wereldtop van de arbeid over de crisis. Het einde van een bijzondere conferentie.

Zo, drie zware weken zitten erop. Bij het einde van de conferentie kon ik aan Directeur-Generaal Juan Somavia de polo overhandigen met het logo "Waardig Werk." Die hadden de fietsers voor hem meegebracht voordat zij de zware tocht van Genève naar de Mont Ventoux ondernamen. Vroeger in deze blog kan je daarover meer vinden.

Buiten de campagne "waardig werk" in België stond vooral de nabespreking van de conferentie in het algemeen en het verloop van de commissie van de normen aan de agenda. Zo doen we het elk jaar.

Buiten onze commissie was er de eerste bespreking over de aanbeveling i.v.m. AIDS. Zie hiertoe de verhalen van Herman Fonck, eerder op de blog. Volgend jaar volgt een tweede bespreking. Wij hadden liever een echte conventie gezien voor dergelijk probleem, maar dat zit er niet in. Internationaal werk heeft ook zo zijn beperkingen.

Er kwam wel een "Global Jobs Pact." In de officiële Belgische verklaring wordt het terecht zo gesteld: "Het bestaat uit een aantal richtlijnen en voorstellen om de gevolgen van de crisis op een gecoördineerde en efficiënte manier te bekampen, maar ook om in de toekomst een herhaling van dergelijke noodtoestanden te voorkomen. Dit moet gebeuren door - niet alleen in woorden, maar ook in daden - eindelijk een gelijke waarde te hechten aan een sociaal- en economisch ontwikkelingsbeleid in de wereld. Door de financiële markt ten dienste te stellen van de reële economie én door deze economie ten dienste te stellen van de mensen en niet andersom. Het "Wereld Jobs Pact" is gericht aan alle landen leden van de IAO, maar is ook bedoeld om de IAO zelf een stevigere rol toe te kennen in de multilaterale fora die een beslissende stem hebben in de mondialisering van de wereldeconomie.

Dat dit wereldwijd Pact de unanieme steun van regeringen, werkgevers- en werknemersorganisaties wegdraagt is te danken aan een pragmatische opstelling en evenwichtige compromissen, rekening houdend met ideologische verschillen en gericht op de, uiteraard voor ieder land verschillende, financiële mogelijkheden."

Er moet nog veel gebeuren om deze mooie doelstellingen te realiseren natuurlijk. Ik ben benieuwd wat bijvoorbeeld de volgende G20 hiermee zal doen.
Meer over het totstandkomen van dit pact kan je vinden op deze blog in de bijdragen van Marc Leemans.

De miserie en hoop van de wereld in 25 gevallen (deel 4)

Werkgelegenheid, sociale zekerheid en sociale inspectie, drie thema's die onmiddellijk verwijzen naar de crisis.

Voor China ging het over het werkgelegenheidsbeleid. Ik herinner me levendig de scherpe reacties, vooral van de officiële vakbond toen wij twee jaar geleden de situatie van de kinderarbeid hebben besproken. Dat konden we hen niet aandoen, zeker niet vlak voor de Olympische Spelen. Nu ontmoetten we een regering open voor discussie en een kritische vakbond. We beschreven deze duidelijk nieuwe wending al vroeger in deze blog. De moeite waard om nog eens te gaan kijken.

In Chili was men onder druk van de internationale financiële instellingen overgeschakeld naar een pensioenstelsel op basis van individuële kapitalisatie en financieel rendement. Dat hebben we jaren geleden reeds aangeklaagd. Erg genoeg kwam onze voorspelling uit, het systeem is er door de financiële crisis helemaal onderdoor gegaan en weg zijn de pensioenen van de werknemers. De regering heeft nu een soort van armenpensioen opgebouwd om de grootste nood te lenigen, maar een fundamentele oplossing is er niet. Erg genoeg heeft de Internationale Arbeidsorganisatie zelf vroeger al de conventies over klassieke sociale zekerheidssystemen als voorbijgestreefd verklaard. Het zijn wel die systemen waar we nu behoefte aan hebben. Op één of andere wijze moet die discussie fundamenteel heropgenomen worden. Dit wordt geen gemakkelijke klus, niet met de werkgevers, niet met een aantal regeringen.

In Nigeria was er wat aan de hand met de inspectie, zodat er echt geen controle was en "waardig werk" een theoretisch begrip was geworden. De oproep om te verschijnen voor de commissie was blijkbaar genoeg om alle hens aan dek te roepen. De gegevens werden vooralsnog bezorgd en meteen werd ook een plan tot herstel van het inspectiesysteem opgebouwd. Nu consequent opvolgen natuurlijk.

De miserie en hoop van de wereld in 25 gevallen (deel 3)

DISCRIMINATIE VAN MIGRANTEN EN ONGELIJKE BEHANDELING, WERELDWIJD OORZAAK VAN ONRUST

België. Het moet gezegd, het geval dat niet behandeld werd, maar door de deskundigen die het rapport maakten als heel positief werd beoordeeld, is België met zijn discriminatiewetten van 2007. Deze worden beschouwd als toonaangevend, wereldwijd. Het gebeurde vroeger wel eens dat een positief geval werd besproken, als goed voorbeeld. Deze keuze werd deze keer niet gemaakt omdat we dan een problematisch land minder zouden kunnen behandelen en gezien er zoveel schrijnende situaties zijn.

In Iran zijn er opstanden na de politieke verkiezingen. Dit is niet verwonderlijk. Vrouwen, etnische minderheidsgroepen, bepaalde religieuze groepen worden er zwaar gediscrimineerd. Van sociaal overleg is er geen sprake. In een ellenlang betoog (van 33 pagina's) heeft de regering zich verdedigd. Maar al vrij vlug bleek dat er helemaal geen politieke wil is om de situatie te veranderen. De regering is echt van slechte wil. Het geval kwam dan ook in een speciale paragraaf van het algemeen verslag van de conferentie terecht. Door de slechte behandeling van officiële delegaties, kan er zelfs geen missie gestuurd worden. Deze situatie is uitzichtloos wanneer er politiek geen ommekeer komt.

In Mauretanië is er een grote ongelijkheid in de lonen van mannen en vrouwen, zelfs voor dezelfde functies. De topambtenaren van het land erkennen het zware probleem wel, maar gezien de staatsgreep en de aangekondigde verkiezingen op 18 juli, wacht de IAO voor technische ondersteuning tot de politieke situatie zich een beetje stabiliseert.

Zuid-Korea mag dan al een zogenaamd democratisch land zijn - vergeleken met zijn noorderbuur - wat betreft arbeidsvoorwaarden is het een slecht voorbeeld. De discriminatie ten aanzien van migranten, mensen worden geronseld, zelfs voor tijdelijk werk, door valse interimkantoren die zich dik laten betalen door de kandidaat-werknemers. Wanneer zij hun werk verliezen, verliezen zij ook hun verblijfsvergunning. Een vuile mensenhandel is er het gevolg van.
Ook tussen mannen en vrouwen is er een heel zware discriminatie, regulier en niet regulier werk, gewone of lage lonen, wel of geen sociale zekerheid. Een nieuwe wet van 2006 wil het tijdelijk personeel beter beschermen en tegelijk de flexibiliteit uitbreiden. Dit is water en vuur verzoenen. Dat dit niet lukt, werd door de Koreaanse vakbonden met cijfers en feiten geïllustreerd. We willen zien hoe de regring de situatie aanpakt.

Italië stond op de lijst voor discriminatie van migranten. We zijn van geen kleintje vervaard, politieke invloed is er dikwijls. Sommige ambassades, ook in Brussel, laten zich niet onbetuigd en zetten alles op alles om niet voor de commissie te moeten verschijnen. In dit geval kwam Berlusconi himself tussen. De minister van Arbeid die zou meedoen aan het debat over de crisis mocht niet meer komen. Maar het mechanisme is duidelijk en Italië is dus besproken omwille van de heel uitgesproken situatie. Maar ook de andere Europese landen mogen niet hoog van de toren blazen en hebben gelijkaardige problemen. In Italië gaat het om de mensen zonder papieren - dat klinkt ons bekend in de oren - en verder over discriminatie van Roms en Sintis. Fundamentele rechten, ook arbeidsrechten worden gefnuikt. De regering moet aantonen hoe ze deze situatie zal aanpakken. Het Belgische beleid van Mevrouw Turtelboom zou in Genève evengoed aan bod kunnen komen, want de mensen zonder papieren zijn meestal werknemers, in het zwart en dus verstoken van sociale bescherming.

Als je van miserie spreekt, dan is ook Peru niet uit de actualiteit. De keuze van het land was al gemaakt voor de zware incidenten van juni in Bagua, waar minstens 33 dodelijke slachtoffers vielen. De grote meerderheid van de bevolking bestaat - zoals in Guatemala - uit Indianen, meestal vermengingen uit verschillende historische stammen. Zij worden totaal niet gerespecteerd. Hun gronden en bezittingen worden aangeslagen om aan mijnbouw of andere economische activiteiten te doen. Dit moet volgens conventie 169 met hen overlegd worden, maar het gebeurde helemaal niet. De regering zal een speciale begeleiding krijgen vanuit de IAO. Deze kan enkel maar werken als er ook politieke wil is. Maar die hebben we niet kunnen ontwaren in het optreden van de regering tijdens de conferentie.

In Koeweit worden de rechten van vrouwen en migranten niet gerespecteerd. Vooral het huispersoneel is er erg aan toe. De regering moet dit bijsturen. Dit geval was ook als voorbeeld belangrijk. Volgende jaar is de bescherming van het huispersoneel één van de grote thema's van de conferentie. Dat is niet alleen een probleem in Koeweit, maar overal in de wereld.

Ook Israël was er niet graag bij. Het land moest zich verantwoorden voor discrminatie. De vele migranten die in Israël werken verliezen hun verblijfsvergunning wanneer ze hun werk verliezen. De werkgevers en interimbureau's maken hiervan misbruik en gebruiken dit als drukkingsmiddel. De regering nam al maatregelen, maar duidelijke onvoldoende. Dat geldt eveneens voor de verschillende ziekteverzekering van migranten en van autochtone werknemers. Dus ook op dit gebied moet er in Israël wat veranderen.

Tijdens het privé-contact dat wij met president Lula hadden, sprak hij over het wereldwijde probleem van de migratie. Hij kloeg de houding van veel Westerse landen aan. Hun beleid zal zich wreken, zei hij. Hij wenst dat dit probleem ook op de agenda komt van de G20. In Brazilië werd zopas een sterke antidiscriminatiewetgeving ten aanzien van migranten uitgewerkt.

De miserie en hoop van de wereld in 25 gevallen (deel 2)

KINDERARBEID, tien jaar na de beroemde Conventie 182

Drie landen werden opgeroepen voor schending van de conventie over de kinderarbeid. Er waren dit jaar heel wat verjaardagen te vieren, niet alleen die van 90 jaar Internationale Arbeidsorganisatie, maar ook die van 10 jaar Conventie 182 die de ergste vormen van kinderarbeid wil uitroeien en die unaniem door de Conferentie van 1999 werd goedgekeurd, een unicum in de geschiedenis van de IAO.

Rusland. Ik had de tijd niet om het echt na te gaan, maar ik denk dat Rusland niet meer voor de commissie geweest is sedert de koude oorlog. Toen spraken we natuurlijk nog van de veel grotere USSR. Rusland kampt met heel wat humanitaire problemen, onder meer met niet-aanvaardbare vormen van kinderarbeid. Het gaat vooral om kinderhandel over de grenzen heen. Kinderen worden economisch en sexueel uitgebuit. De regering werd door onze commissie opgeroepen orde op zaken te stellen, want tot nu toe behoort het uitroeien van die schande blijkbaar niet tot haar nationale of internationale prioriteiten.

De Democratische Republiek Congo kampt met vele zware problemen. Kinderen worden gedwongen ingelijfd in de legers van de krijgsheren. Ook in de Katangese mijnen werken zij gedwongen om koper, coltan en goud te delven. Meisjes worden verhandeld en worden sexslaafjes. Aan de regering wordt gevraagd de strafwetgeving aan te passen en de schuldigen te straffen. De internationale gemeenschap wordt opgeroepen om met de IAO programma's uit te werken. Vanuit België loopt een programma van twee jaar af, maar het probleem is niet weg. Dit lijkt mij wel een prioriteit voor onze ontwikkelingssamenwerking. Niet soms?

In Maleisië in Azië wordt de conventie over de minimumleeftijd niet gerespecteerd. Kinderen moeten te jong aan het werk. De regering heeft beloofd de wetgeving aan te passen. Maar de commissie wil duidelijk meer garanties en wil een kalender met opvolgbare engagementen.

De miserie en hoop van de wereld in 25 gevallen (deel 1)

Aan het einde van de Internationale Arbeidsconferentie bracht ik verslag uit over de werkzaamheden van de Commissie van de Normen. Het verslag werd goedgekeurd.

25 regeringen verschenen de vorige weken voor onze commissie. Het is opvallend hoe je doorheen deze gevallen de "state of the world" kan evalueren. Van specifieke landenproblemen tot de wereldwijde crisis. In deze bijdrage heb ik het over de vrijheid van vereniging en de schande van Japan

DE SCHANDE VAN JAPAN

Eén geval konden we niet bespreken, het is een "oud geval." Het Japanse leger had de gewoonte meisjes en jonge vrouwen als "comfort women" op te eisen in de landen die zij bezetten tijdens de tweede wereldoorlog. Zo konden de soldaten hun angst en frustraties sexueel afreageren. Dit is gedwongen arbeid en dat kan niet volgens de internationale verdragen. Toch is dit is van alle tijden en van alle oorlogen. Denk maar aan de recente Congolese oorlogen.

Alle landen die zich respecteren hebben zich openbaar verontschuldigd voor de oorlog (Duitsland), voor Rwanda (België), voor sexuele misbruiken door priesters (het Vatikaan). Japan heeft dat nog steeds niet gedaan. De Japanse werkgevers willen ook niet dat dit in onze commissie besproken wordt. Er blijven nog slechts enkele tientallen vrouwen over die nog in leven zijn. Japan en Japanners, treed uit de schande en vergoed deze mensen behoorlijk en vooral geef ze het respect dat ze verdienen.

DE VRIJHEID VAN VERENIGING

Sociale rechtvaardigheid, waardig werk staan of vallen met het recht vrije vakbonden op te richten en vrije onderhandelingen te kunnen voeren. Dit recht wordt in vele landen tegengewerkt. Twaalf regeringen moesten zich komen verantwoorden voor schendingen van dit recht en dit gaat soms heel ver.

In Colombië is dat al twintig jaar een probleem. Ook al is de wetgeving wat verbeterd, toch werden vorig jaar 40 en nu al twintig vakbondsleiders vermoord. Tijdens deze conferentie alleen al werden in Colombië drie mensen vermoord die opkomen voor anderen. Het land wordt door de Internationale Arbeisorganisatie van dichtbij opgevolgd. De regering Uribe moet nog veel sterker optreden en echte vakbondsvrijheid geven. Ze moet ook stoppen zogenaamde coöperatieven te ondersteunen. Daar worden werknemers uitgekozen om mee deel uit te maken van de leiding, maar vakbonden zijn er verboden.

In Turkije werden vorige weken tientallen vakbondsleiders aangehouden. Telkens wordt verbetering beloofd, maar de realiteit is anders. In de openbare sector worden vakbondsleden gewoon ontslagen. Betogingen worden met geweld neergeslagen. Een land dat kandidaat is om toe te treden tot de Europese Unie zou best de mensen- en werknemersrechten respecteren. Er moet een duidelijk plan en een kalender worden uitgewerkt. Een "High-level mission" zal het land bezoeken om ter plaatse de evolutie vast te stellen. De leiding van de ILO heeft gevraagd dat ik deze missie zou leiden samen met mijn werkgeverscollega de heer Ed Potter.

Buiten het gedwongen werken in Birma/Myanmar bezondigt het land zich ook aan het onderdrukken van de vrije vakbond. Leden van de FTUB worden gearresteerd, gefolterd en vermoord door de militaire junta. Of het nu gaat over de Boeddistische monniken of sociale werkers, zij worden altijd besptempeld als terroristen. Vakbondsleider Maung Maung die in de Conferentie aanwezig was werd door de regering als terrorist en bandiet bestempeld. De speciale gezant van de IAO Steve Marshall zal versterking krijgen om niet alleen de situatie van dwangarbeid aan te pakken, maar ook de vrijheid van vereniging.

Witrusland is geen democratisch land, zoveel is al lang duidelijk. Vrije vakbonden zijn er uit den boze. Maar het werk van de IAO brengt stilaan op. Er werden al een paar seminaries georganiseerd door de regering, begeleid door de IAO, met de vrije vakbonden. Er moet nog veel meer gebeuren, maar de vakbondleiders zijn onze commissie al erg dankbaar voor de eerste resultaten van het volgehouden werk.

In Costa Rica worden de vakbonden tegengewerkt door te onderhandelen met door de werkgever aangeduide werknemers. Dat heet "solidarisme." De vakbonden worden gewoon uitgesloten. De resultaten voor de werknemers zijn navenant. Costa Rica is het laboratorium voor het solidarisme. De regering wordt verzocht de aanbevelingen van onze commissie ernstig te nemen.

In Guatemala was ik dit jaar zelf op missie voor de IAO. Vakbondsleiders worden vermoord en de schuldigen worden maar niet gevonden. Omdat het rechtssysteem voor een deel corrupt is. Er komt een speciale opvolging om er voor te zorgen dat de acht nieuwe speciale rechtbanken echt hun werk zullen doen en de schuldigen worden veroordeeld. Maar ook in de vrije exportzones moet vakbondswerk toegelaten worden, nu worden vakbondsleden gewoon ontslagen. Na vakbondsacties worden bedrijven gesloten, de dag nadien start hetzelfde bedrijf terug op onder een andere naam met andere werknemers.

Pakistan zal begeleiding krijgen, want vakbondsvrijheid bestaat er niet. Er is een nieuwe wet op komst, maar ook die volgt de internationale rechtsregels niet.

In de Filippijnen worden vakbondsleiders vermoord. De twee grote organisaties zijn compleet verzwakt, gezien de zware tegenwerking van de regering. De wetgeving gaat vakbondsvrijheid tegen en leiders worden zwaar vervolgd. De regering heeft een missie van de Internationale Arbeidsorganisatie aanvaard. De minister was het erover eens dat het zo niet verder kon en dat er nu politieke wil is om de situatie te veranderen. De IAO volgt deze ernstige situatie van dichtbij op.

In Panama hebben zelfs de werkgeversorganisaties het moeilijk. Ook voor vakbonden is er geen echte vakbondsvrijheid. De regering moet wet en praktijk aanpassen aan de conventies van de IAO

Het zijn de onderwijsvakbonden die de situatie in Ethiopië hebben aangeklaagd. Leerkrachten die zich organiseren worden vervolgd en gefolterd. De regering heeft beloofd deze situatie actief aan te pakken.

In Venezuela zijn er problemen voor werkgeversorganisaties en vakbonden. De regering Chavez verkiest zelf het lot van de werknemers in handen te nemen. Er is wel al wat gebeurd, zoals de verhoging van de minimumlonen, maar de sterke inflatie heeft die verhoging al geneutraliseerd. In de bedrijven nemen arbeiderscomité's de leiding, vakbonden die niet in de pas van Chavez lopen, hebben het zeer moeilijk. De bespreking van het geval Venezuela verliep zoals gewoonlijk zeer lawaaierig. In de werknemersgroep heb je immers zowel de Chavez-aanhangers als de tegenstanders die tegelijkertijd hun gelijk uitschreeuwen. De regering werd door de commissie opgeroepen het recht van vereniging in ere te herstellen. De voorstanders van het Chavez-regime beweerden dat alleen Cuba en Venezuela de juiste remedie hebben tegen de crisis. Voor mij is duidelijk dat dergelijke regimes steeds meer geweld (moeten) gebruiken om hun systeem te kunnen handhaven. De eenvoudige mensen zullen eens te meer het slachoffer zijn.

In het Afrikaanse Swaziland is de koning alleenheerser en hij houdt niet van vakbonden, hoe braaf zijn ambtenaren in de IAO ook beloven hun best te doen. Het geval werd als zeer ernstig beschouwd wegens de vervolging van vakbondsleiders. De besluiten werden ingechreven in een speciale paragraaf van de conferentie. Dat is een zware vernedering. Jan Sitholé, die hier de commissie HIV/Aids heeft voorgezeten, en hiernaast op een foto, wordt bedreigd. Ik heb Juan Somavia, directeur-generaal van de IAO om speciale bescherming gevraagd. Hij heeft reeds in niet mis te verstane bewoordingen contact opgenomen met de regering van Swaziland.