China op het matje

Wanneer is een gebeurtenis historisch? Dat kan je moeilijk op het moment zelf bepalen. Maar gisteren maakte we een bespreking mee met China, waarin de officiële Chinese vakbond zich opstelde als vakbond en dus niet meer als vazal van de regering. Het is duidelijk: er verandert wat in China. Dat bleek ook toen wij gisteravond de Chinese vice-voorziitter van de vakbond ontmoetten. Hij en zijn delegatie weten wat er omgaat in de wereld. We spraken over internationaal vakbondswerk en over vakbondswerk in China. Het is de ACFTU die Wall-Mart, een Amerikaanse winkelketen, sociale manieren heeft geleerd en niet de Amerikanen. Over de bespreking van het geval China laat ik graag Gilbert De Swert aan het woord. Hij was vroeger hoofd van onze studiedienst en staat ons hier met raad en daad bij als vrijwilliger. 

China krijgt westerse sproeten

Internationale Arbeidsconferentie, dinsdag 9 juni. China zit op de bank in de Commissie voor de naleving van de arbeidsnormen. China wordt getoetst op Conventie 122 die van landen een actieve werkgelegenheidspolitiek vraagt.

En China laat onvermoede westerse trekken zien.

Mohui Jiang, de breedlachende jongeman van de Chinese regering, borstelt in een kwartiertje (en niet in de gebruikelijke drie of vier uren) de crisisaanpak van zijn land:

-     de uitleg gebeurt in een aardig Engels, alleszins aardiger dan dat van wereldburgers Verhofstadt en Dehaene;

-     de omvang van het crisisplan is duidelijk Amerikaans: de Chinese overheid gooit er ruim 600 miljard dollar tegen aan;

-     maar de maatregelen zelf klinken opvallend Europees: uitgebreide infrastructuurwerken worden voortvarend op stapel gezet (China maalt niet over een paar Lange Wappers, luchthaventerminals of duwvaartkanalen meer), ondernemingen worden gesubsidieerd om mensen niet meteen af te danken (versta: tijdelijke werkloosheid voor staats- en andere bedienden); RSZ-stortingen mogen uitgesteld worden (hoe Belgisch); 50 miljoen Chinezen gaan even in opleiding (Deens model);

-     en vooral: er gaat gezondheidszorg en ziekteverzekering komen voor alle Chinezen. ‘Socialistisch’ China heeft nu, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie, zo ongeveer de meest ongelijke gezondheidszorg ter wereld. Maar Obama zal moeten opletten of China gaat nog eerder dan Amerika een algemene ziekteverzekering hebben.

 

Niet alleen lieve woorden

Tweede verrassing: Hanquan Li vraagt het woord. Een Chinese synidicalist en hij heeft niet alleen lieve woorden voor zijn regering. Nee:

-     hij zet cijfers op dé uitdaging voor China’s arbeidsmarkt: elk jaar komen er in de steden 24 miljoen werkzoekenden bij en trekken 10 miljoen plattelanders naar de stad, maar ook met 8% groei komen er maar 12 miljoen jobs bij;

-     hij benoemt de kwestie van de talloze binnenlandse migranten : 240 miljoen inmiddels, van wie 130 miljoen in de grootsteden. Zonder verblijfsvergunning, dus zonder recht op legaal werk, op huisvesting, op gezondheidszorg. Dus zeer vatbaar voor uitbuiting: slechts een kwart van het loon van stedelingen; een habbekrats die al te vaak ook nog te laat of helemaal niet betaald wordt. Maar het zijn wel die mannen en vrouwen die 16% van China’s BBP bijeenwerken;

-     hij vindt ook dat de regering meer kan doen voor lage inkomens (op het platteland) en voor gehandicapten (officieel met 83 miljoen, van wie een kwart werkt);

-     en hij zegt dat ook de vakbond tegenwoordig VDABeetjes opzet.

Hé hé. Verbaasde hoofden draaien om op de syndicale banken, verrukte ogen rollen.

Werkgeversvertegenwoordiger Wu Ju blijft niet achter. Hij verklaart heel aardig te kunnen samenwerken met regering en vakbond. Afin, de minst westerse van de Chinese sprekers. Gelukkig houdt hij het maar vijf minuten – geen risico op knikkebollen of snurken.

Uitsmijter komt van onze Amerikaanse brother van AFL-CIO. Hij bezweert de Chinezen het bij hen allemaal keurig democratisch en transparant volgens de regels te doen. Ook de madam van de Amerikaanse regering vergeet altijd gewillig dat, net als China, Amerika nog altijd niet de fundamentele conventies (87 over vakbondsvrijheid en 98 over collectieve onderhandelingen) ondertekend heeft. Maar China heeft al wel, en de VS nog niet de conventies over kinderarbeid geratificeerd.

Misschien komt Obama best volgend jaar naar de Arbeidsconferentie, om China en Amerika ook sociaal toe te naderen, en vooral tegen zijn landgenoten te zeggen: de internationale arbeidsnormen, yes we can too!